Dit doe ik, wat doe jij? is een serie korte portretten door Omroep West over mensen die zorgen voor een betere wereld op het gebied van energiebesparing en duurzaamheid. Annemiek Tromp van de werkgroep Duurzaam Bezuidenhout vertelt in deze aflevering over het vergroenen van Bezuidenhout. Door bijvoorbeeld geveltuinen, boomspiegels en meer bomen. Ook gaat zij in op het pleinenproject dat bijdraagt en een nog betere leefbaarheid in onze wijk.
Foto’s van de opname volgen
Vandaag van 13.00 tot 23.00 uur in Bluecity, Rotterdam: het festival ‘Dus wat gaan wij doen’. Hét duurzaamheidsfestival voor iedereen die in actie wil komen om klimaatverandering terug te dringen. Ga op reis langs de belangrijkste onderwerpen van het klimaatprobleem. Leer van inspirerende sprekers en zie hoe anderen werken aan een nieuwe duurzame wereld. Kom in actie, get your hands dirty en ga aan de slag met jouw toekomst in de wereld van morgen. Bluecity vind je aan de Maasboulevard 100, 3063 NS in Rotterdam.
De mensen achter ‘Dus wat gaan wij doen’, een campagne die zich vooral richt op de leeftijdsgroep 20-35 jaar. (Foto: website ‘Dus wat
gaan wij doen’)
Interview
Lees ook het interview met de organisatoren financieel journalist Ties Joosten (34) en documentairemaker Dore van Duivenbode (33) in Trouw. Onder de kop ‘Genoeg van het sombere klimaatdenken? Dit festival kiest voor de optimistische insteek’ vertellen zij wat hun benadering is: ‘Geen negativiteit (‘de wereld vergaat’ of ‘gehaktballen mogen niet’), maar hoop.’
Twee fragmenten uit het interview:
‘ “Je ziet in de klimaatdiscussie veel negatieve framing”, zegt Joosten, die als onderzoeksjournalist over het klimaat schrijft bij het platform Follow the Money. Die framing ziet hij op meerdere fronten. “Het gebeurt nu in campagnejournalistiek zoals in De Telegraaf. Die schrijft: de klimaatgekte kost ons onze gehaktballen, klimaatspijbelaars worden mishandeld, het klimaatprobleem bestaat niet.” Goedkope stemmingmakerij, zegt Joosten.
Iets minder kwalijk, maar ook niet goed vindt hij de toon die klimaatalarmisten soms kenmerkt. “Hun boodschap is: het is vijf voor twaalf, klimaatverandering is levensgevaarlijk!” Puur wetenschappelijk bekeken snapt Joosten die alarmbellen wel. “Maar ja, dat weten we nu wel”, verzucht hij. Wat gaan we eraan doen? Dat is volgens hem de meest relevante vraag.’
Elk jaar stelt het stadsdeel Haagse Hout, waarvan Bezuidenhout deel uitmaakt, een wijkprogramma op. Dat is een plan van aanpak van de belangrijkste thema’s die bij bewoners leven. Daarbij betrekt de Gemeente Den Haag graag bewoners van de wijk. Je kunt samen met andere wijkbewoners in gesprek over thema’s als duurzaamheid.
Aanmelden
Wil je meepraten? Meld je dan aan voor de chatsessie op 1 november 2018 van 20.00 tot 21.00 uur. Gewoon thuis met de laptop op de bank of achter de computer. Na aanmelding krijg je een e-mail met een link waarmee je kunt inloggen voor de sessie.
Chatsessie
Tijdens de chatsessie kunnen bewoners anoniem reageren op elkaars ideeën over de wijk. Later dit jaar zijn de uitkomsten van de chatsessie bekend. De gemeente verwerkt de ideeën uit de sessie in het wijkprogramma 2018 voor Bezuidenhout midden en oost.
Huidig wijkprogramma
Om een idee te krijgen wat een wijkprogramma inhoudt kan je de editie 2017-2019 voor Bezuidenhout midden en oost downloaden.
Met groendaken bedekte fietsenstallingen zijn geen zeldzaamheid meer in Bezuidenhout. Woningen met een groendak zijn moeilijker te vinden. Maar ze zijn er wel. In de Joan Maetsuykerstraat bijvoorbeeld. Daar legde Michiel er zelf een op het dak van zijn appartement. ‘Het is helemaal niet moeilijk, een kind kan de was doen.’
Vrienden van Michiel laten zich de sushi-maaltijd goed smaken op het groendak.
‘Ga lekker zitten’, nodigt Michiel uit nadat hij een fleece deken op zijn groendak aan de Joan Maetsuykerstraat heeft uitgerold. Het sedum oogt niet alleen mals maar zit ook zacht, de mat van vetplanten kleurt als een heideveld afwisselend groen en rood, en her en der verspreid schiet andere frisse begroeiing op. De lange, droge zomer heeft het 82 m² grote groendak duidelijk niet in een dorre oase veranderd. ‘Ik heb slechts twee keer bijgespoten’, vertelt Michiel, die zijn groendak in april zelf heeft gelegd.
Verkoeling
Een van de voordelen van een groendak is dat het in hete periodes voor verkoeling in huis kan zorgen. De vraag is of Michiel inmiddels het verschil tussen wel of geen groendak heeft gemerkt? ‘Moeilijk te zeggen. Dit was natuurlijk een bizarre zomer. Ik woon hier nu zes jaar. Voorheen kon het zomers binnen behoorlijk heet worden. Dat was dit jaar ook het geval. Maar wat daarbij niet helpt, is dat ik bijvoorbeeld geen gordijnen of buitenzonwering heb. Maar eerlijk gezegd heb ik er niet zo op gelet. Het koelend effect in de zomer was voor mij ook niet de primaire reden om voor een groendak te kiezen. Wel heb ik gemerkt dat meeuwen het haten, want die waren beduidend minder agressief. En het is beter voor mijn zonnepanelen, want ik heb aantoonbaar meer stroom binnengehaald.’
Water op het dak
Die zonnepanelen lagen voorheen op een bitumendak. Het groendak dat daar nu is opgelegd, zorgt ervoor dat het dakoppervlak minder warm wordt waardoor het rendement van de zonnepanelen toeneemt. Daar komt bij dat voorheen op het bitumendak van Michiel continu een laag algenwater stond. Daarin speelden vogels. Die spatten het vieze water tegen de zonnepanelen waardoor een paneel op een gegeven moment niet meer goed werkte.
Het groendak
Op zoek naar een oplossing voor zijn dakproblemen, stuitte Michiel op internet op een voor hem tot dan toe onbekend fenomeen: het groendak. Niet dat dat hem van zijn wateroverlast kon afhelpen, maar al de voordelen van een groendak (gaat verstening tegen, buffert water, vermindert fijnstof, zorgt voor meer biodiversiteit) spraken hem zo aan, dat hij meteen dacht: wat een gaaf project, zoiets wil ik zelf aanleggen; om kosten te besparen, maar vooral omdat het leuk is om te doen.’
Uitzicht op Bezuidenhout vanaf het groendak.
Voldoende vertrouwen
Een telefoongesprek met een leverancier leerde hem onder meer dat op een dak waar kiezels op hebben gelegen ook een groendak kan. Toen ook een aannemer, die eerder werkzaamheden op zijn dak had verricht, vertelde dat de balken van zijn dak de extra belasting makkelijk aankonden, had Michiel er voldoende vertrouwen in om bij de leverancier een offerte en bij zijn Vereniging van Eigenaren (VvE) om toestemming te vragen. Dat laatste was geen probleem: ‘Onze VvE heeft drie leden die heel goed met elkaar kunnen samenwerken. We doen ook veel zelf aan dit pand, bijvoorbeeld samen de buitenboel verven.’
Subsidie
Ook het verkrijgen van subsidie* bij de gemeente verliep in eerste instantie vlekkeloos. Na goedkeuring van de offerte ontstond er echter nog enige discussie toen de gemeente om aanvullende informatie vroeg, bijvoorbeeld over het waterbergend vermogen van het systeem en de dikte van het worteldoek.
Onder de subsidie viel niet de extra laag dakisolatie van 4 centimeter dikke XPS-platen, die Michiel op advies van zijn aannemer heeft gelegd om het waterprobleem op te lossen. Om voor subsidie in aanmerking te komen, moet de isolatiedikte minimaal 8 of 12 centimeter zijn afhankelijk van het type isolatiemateriaal. Kijk hier voor de mogelijkheid op subsidie op dak- en vloerisolatie.
6000 kilo
Op 6 april lag er ’s ochtends een pakket van zo’n 6000 kilo aan groendak en isolatieplaten op Michiels stoep. Dit was inclusief beschermdoek voor het dak, drainage- en waterbufferlaag, substraat, grind en matten met diverse soorten sedum zodat het groendak het hele jaar in bloei staat. Het materiaal is met een verhuislift het dak op gegaan. Michiel vertelt dat hij, deels met hulp van een buurman, ongeveer drie volle werkdagen bezig is geweest met het leggen van het groendak. Exclusief het isolatiemateriaal van ongeveer 6 euro per m² kostte het groendak hem 3300 euro minus 50 procent subsidie: zo’n 40 euro per m². ‘Ik denk dat het best goedkoper kan’, zegt Michiel, ‘maar dit was een fijne leverancier waarbij ik met al mijn vragen terecht kon en die me goede tips gaf.’ Inmiddels kunt u met deze vragen ook terecht bij de werkgroep Duurzaam Bezuidenhout via groendaken@gmail.com.
Dikkere isolatieplaten
Michiel verwacht deze winter veel plezier te hebben van de isolatieplaten die onder zijn groendak liggen. Maar zou hij nog een keer een groendak moeten leggen dan zou hij kiezen voor dikkere isolatieplaten. ‘Ik ging er vanuit dat een groendak al voldoende isoleerde, maar met extra isolatie lukt dat nog beter.’ Die informatie heeft hij niet gekregen van zijn leverancier. Hij vindt het dan ook een goede zaak dat in het project Groendaken Bezuidenhout naar het totale plaatje wordt gekeken: kan de constructie van de woning het gewicht van een groendak aan, hoe zit het met de isolatie van het reguliere dak, wat is voor die woning een geschikt groendak en waar moet je rekening mee houden bij de uiteindelijke uitvoering?
Meerwaarde
Verder beleeft Michiel alleen maar veel genoegen aan zijn groendak project. ‘Ik ben er niet aan begonnen om er geld aan te kunnen verdienen, maar omdat het me leuk leek zoiets zelf aan te leggen en later met vrienden op mijn eigen dak een borrel te kunnen drinken. Dat het ook nog beter is voor het rendement van mijn zonnepanelen, mijn dak goed beschermd en daarnaast nog veel meer andere voordelen heeft, is alleen maar mooi meegenomen. De meerwaarde van een groendak voor mij is dat het zo tastbaar is. Het zag er eind mei, begin juni, toen alles hier boven in bloei stond, zo mooi uit met al dat groen en allerlei vogels en bijen zo midden in de stad. Ik zeg dan ook wel eens dat ik even in of op mijn daktuin ben. Niet dat ik er intensief gebruik van maak. Ik houd er in elk geval geen wilde feestjes op en als ik erop zit is dat op een deken of een zitzak die je met lucht kunt vullen. In ieder geval geen stoel met poten. Daar is het sedum weer te kwetsbaar voor. Omdat ik dit groendak zelf heb aangelegd, heb ik er een goed gevoel bij. Ik weet wat mijn dak aankan en ben ook niet bang dat het plafond straks naar beneden komt. Maar ik spreek voor dit huis en dit dak; hier werkt het goed.’
Een leuke ‘bijvangst’ is dat Michiel zijn benedenbuurvrouw blij heeft kunnen maken door het groendakmateriaal dat hij over had op haar aanbouw te leggen.
Tips
Gevraagd naar tips voor mensen die ook een groendak willen, antwoordt Michiel: ‘Leg het zelf aan als je een beetje handig bent. Het is helemaal niet moeilijk, een kind kan de was doen. Je moet wel een beetje kunnen sjouwen, dus goed ter been zijn, en er vooral zin in hebben. Verder is het een zaak van goed kunnen regelen en plannen, want alles moet gerealiseerd kunnen worden op de dag dat het materiaal wordt geleverd. Verder adviseer ik een groendak met een paar man aan te leggen, want je kunt zo’n klus wel alleen eindigen maar niet alleen beginnen.’
*De subsidieregeling voor groendaken liep tot 1 september 2018. Op dit moment werkt de gemeente Den Haag aan een nieuwe subsidieregeling. Eind september wordt hierover meer duidelijkheid verwacht. Van de ontwikkelingen houden wij u op de hoogte via de website van Duurzaam Bezuidenhout en onze Facebook-pagina. Voor meer informatie kunt u zich aanmelden bij duurzaam@bezuidenhout.nl.
Volgens de Vereniging Eigen Huis betaalt een gemiddeld gezin volgend jaar 150 euro meer aan gas en electriciteit. Bent u lid van een VvE en wilt u weten hoe u op uw energierekening kunt besparen? Ga dan op 17 september naar de info-avond van de VvE-balie in Bezuidenhout. Locatie van deze bijeenkomst is de Church of Our Saviour, Koningin Marialaan 2.
De stijging van de energierekening is een optelsom van een hogere energiebelasting op gas, een forse verhoging van de Opslag Duurzame Energie (ODE), een verlaging van de belasting op elektra en een kleinere korting op de energiebelasting.
